Γεωγραφία Β Γυμνασίου

Σε κάθε μάθημα της Γεωγραφίας διαβάζουμε καλά και μαθαίνουμε το: "Μελετώ στο σπίτι".

1o μάθημα: Γεωγραφική και σχετική θέση (σελ. 10-13)

Στη σχετική θέση χρησιμοποιούμε κάποιο επιλεγμένο στοιχείο του χώρου (ως σημείο αναφοράς) και ίσως και τα σημεία του ορίζοντα για να προσδιορίσουμε τη θέση που θέλουμε.

Απόλυτη θέση: Αν χρησιμοποιούμε κάποιο σύστημα αναφοράς (πχ αλφαριθμητικό, καρτεσιανό κτλ) για να προσδιορίσουμε τη ζητούμενη θέση

Γεωγραφική θέση (μετριέται σε μοίρες πρώτα και δεύτερα λεπτά):  όταν χρησιμοποιούμε το σύστημα των γεωγραφικών συντεταγμένων δηλαδή το γεωγραφικό μήκος (longitude) Ε( east) ή W (west) και γεωγραφικό πλάτος (latitude) N (north) ή S (south).

Γεωγραφικό πλάτος: Βόρειο ή Νοτιο

Γεωγραφικό μήκος: Ανατολικό ή Δυτικό

Παγκόσμιο Δορυφορικό Σύστημα Εντοπισμού Θέσης  GPS (Global Positioning System) 

Μπορούμε να βλέπουμε σε πραγματικό χρόνο τα πλοία στις Ελληνικές θάλασσες όπως επίσης και τα αεροπλάνα τα οποία κινούνται.

google maps

google Earth

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα κάθε θέσης;

2ο μάθημα: σημασία της σχετικής θέσης για τους ανθρώπους (σελ. 14-16)

Τι πληροφορίες μπορεί να μας δώσει η σχετική θέση;

• Κλίμα 

• Οικονομία (εμπορικές σχέσεις)

• Σχέσεις με γειτονικά κράτη 

• Πολιτιστικές ανταλλαγές 

• Καθημερινή ζωή  (πχ στις αγγελίες)

Εξάσκηση στον χάρτη της Ελλάδας.

Χάρτες και εδώ.

3ο μάθημα: Σχετική θέση της Ευρώπης (σελ. 17-19)

Ανοίξτε το google earth και με το ruler βρείτε αποστάσεις στην Ευρώπη (πχ πόσο απέχει μια πόλη της Ευρώπης από τη θάλασσα). Με το placemark βρείτε τις γεωγραφικές συντεταγμένες διαφόρων σημείων αναφοράς (πχ της Ισλανδίας).

πώς ίσως σχηματίστηκαν οι ήπειροι


Ποια είναι τα όρια της Ευρώπης;

Ανάμεσα σε ποιες άλλες ηπείρους βρίσκεται η Ευρώπη;

Ποιο είναι το κλίμα της Ευρώπης και γιατί;

Μερκατορική προβολή και εδώ.

4ο μάθημα: Γεωλογική ιστορία της Ευρώπης και η ορογένεση (σελ. 26-28)


Κατεβάστε το λογισμικό που θα βρείτε εδώ.

Πόσο βαθιά έχουμε σκάψει;

Γεωλογικός χρόνος.

Δείτε βίντεο για την Ισλανδία (παράδειγμα απομάκρυνσης της βορειοαμερικάνικης πλάκας από την ευρασιατική)

Η ιστορία της Γης μέσα σε ένα 24ωρο.

Πώς θα μοιάζει η Γη σε 250 εκατομμύρια χρόνια!   

Παίξτε με την προσομοίωση!

Πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες θα βρείτε και στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, πρόγραμμα RACCE.

5ο μάθημα: Η διαμόρφωση του αναγλύφου στην Ευρώπη (σελ. 29-31)

Για ποιους λόγους αλλάζει το ανάγλυφο στη γη;

Σχεδόν 1.5 δισ. χρόνια έχουν περάσει από τότε που σχηματίστηκε το παλαιότερο τμήμα της Ευρώπης μέχρι την περίοδο που η ήπειρος πήρε τη σημερινή της μορφή.

Γιατί γίνεται διάβρωση στη γη γενικά; Διάβρωση σε ένα νησάκι της Ιαπωνίας.

• Αρχαιοευρώπη (ρωσική πεδιάδα, πεδινά Σκανδιναβίας, βυθός Ατλαντικού ΒΔ.  Βρετανικών νησιών) Προκάμβριος περίοδος, Προτεροζωϊκός αιώνας
• Παλαιοευρώπη (Καληδόνια ορογένεση: Β. Σκανδιναβία, Βρετανικά νησιά, Β. ακτές κεντρικού κορμού της ηπείρου) αρχές Παλαιοζωϊκού αιώνα.
• Μεσοευρώπη  (Ερκύνια ή Βαρίσκια πτύχωση: Ν. Ηνωμ. Βασίλειο, Ιβηρική χερσόνησος, Δ. και κεντρική Ευρώπη) μέσα Παλαιοζωϊκού αιώνα.  αλατορυχεία Γερμανίας, Πολωνίας, Ρωσίας, κοιτάσματα λιθανθράκων Βέλγιο, Ηνωμένο Βασ. Γερμανία. Μασίφ Σεντράλ,Αλατωρυχεία
• Νεοευρώπη (Αλπική πτύχωση) αρχές Καινοζωϊκού αιώνα.

Πώς βρίσκουμε την ηλικία των πετρωμάτων, των απολιθωμάτων ή του ξύλου; Διαβάστε εδώ.

βίντεο για μάθημα 4 και 5.

6ο μάθημα: Η γεωλογική ιστορία της Ελλάδας (σελ. 32-34)
 
 Βίντεο για μάθημα 5 και 6.

Στην περιοχή μας έχουμε:

• την ευρασιατική πλάκα στο άκρο της οποίας σχηματίζονται οι μικροπλάκες του Αιγαίου, της Ανατολίας, και της Απουλίας,
• την αφρικανική πλάκα η οποία κινείται βορειοανατολικά και έχει στα ανατολικά της την μικροπλάκα της Αραβίας.

 Η κίνηση της αραβικής πλάκας είναι ταχύτερη από εκείνη της αφρικανικής με κατεύθυνση προς τον βορρά.

Όταν άρχισε η αλπική πτύχωση η περιοχή μας αποτελούσε τον βυθό της Τηθύος θάλασσας.   Πολλές πληροφορίες από το ΑΠΘ. (όχι για να τις μάθετε φυσικά!)

Πριν από:

• 250 εκ. χρόνια (Μεσοζωικός αιώνας): βυθός της Τηθύος γεμίζει με ιζήματα από διάβρωση απόσάθρωση μακρινών ορεινών όγκων, όστρακα θαλασσίων ζώων
• 65 εκ. χρόνια (Αλπική Πτύχωση):  ιζήματα Τηθύος πτυχώθηκαν και ανυψώθηκαν.
• 35 εκ. χρόνια: Πίνδος, τα νησιά Ιονίου τελευταία, ηφαιστειακή δραστηρίοτητα στη Ροδόπη και βόρειο Αιγαίο, βωξίτης στον Παρνασσό.
• 20 εκ. χρόνια: ενιαία ξηρά στον Ελλαδικό χώρο, η Αιγηίδα
• Με την πάροδο εκατ. χρόνων η Αιγηίδα αλλού βυθίστηκε, αλλού διαιρέθηκε σε μικρότερα κομμάτια: νησιωτικά συμπλέγματα Αιγαίου, σταματάει η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα στα βόρεια και σχηματίζονται πιο νότια άλλα ηφαίστεια (Αίγινα, Μέθανα, Μήλος, Θήρα, Νίσυρος, Κως κ.ά)

Ας δούμε και τον διαδραστικό χάρτη.

7ο μάθημα: Σεισμική και ηφαιστειακή δράση στην Ευρώπη και στην Ελλάδα (σελ. 35-37)

Οι σεισμοί και τα ηφαίστεια είναι δυο γεωλογικά φαινόμενα τα οποία έχουν κοινά αίτια δημιουργίας. Δημιουργούνται στα όρια των τεκτονικών πλακών.

Στην Ευρώπη αυτό γίνεται κατά μήκος της Αλπικής πτύχωσης και της μεσοωκεάνιας ράχης του Ατλαντικού ωκεανού.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο όριο σύγκλισης της Ευρασιατικής και της Αφρικανικής πλάκας. Το μέτωπο τους είναι μεγαλύτερο από 2000Κm!

Πρώτη σε σεισμικότητα χώρα στην Ευρώπη είναι η Ελλάδα.
Πρώτη σε ηφαιστειακή δραστηριότητα χώρα στην Ευρώπη είναι η Ισλανδία.

Δείτε τις 6 πρώτες χώρες σε σεισμικότητα σε όλο τον κόσμο.

Διαδραστικός χάρτης ηφαιστείων.

Δείτε πώς ήταν το ηφαίστειο της Σαντορίνης στο πέρασμα του χρόνου, βίντεο.
Διαβάστε εδώ ποια είναι η κατάσταση του ηφαιστείου σήμερα.
Ιαματικές πηγές

8ο μάθημα: Η επίδραση των σεισμών και των ηφαιστείων στη ζωή μας (σελ. 38-41)

Οι σεισμοί και οι ηφαιστειακές εκρήξεις έχουν σοβαρές επιπτώσεις στον άνθρωπο και στην οικονομία.

Δείτε εδώ για το τσουνάμι.

1620 π.Χ. έκρηξη ηφαιστείου Σαντορίνης (μεγαλύτερη καλντέρα της Γης )
79 μ.Χ. έκρηξη Βεζούβιου

Δείτε εδώ ακόμα για τη Σαντορίνη
και για το ηφαίστειο Κολούμπο

Πλεονεκτήματα:

• εύφορες περιοχές αυτές των ηφαιστείων (καλλιέργιες)
• τουρισμός
• ιαματικές πηγές, λουτρά
• γεωθερμία
• εξόρυξη ηφαιστειογενών ορυκτών και μεταλλευμάτων

Θέματα για εργασίες στη Γεωγραφία, δείτε εδώ.

9o μάθημα: Οι φυσιογραφικές περιοχές της Ευρώπης (σελ. 42-44)

Οι φυσιογραφικές περιοχές είναι γεωγραφικές περιοχές με:

• κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά
• κοινός φυσικός πλούτος

τα οποία οδηγούν στη δημιουργία κοινών οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών στοιχείων για τους ανθρώπους που κατοικούν στις περιοχές αυτές.

Η Ευρώπη διακρίνεται σε 3 μεγάλες φυσιογραφικές περιοχές:

1. Ευρώπη των υψηλών οροσειρών (Ελλάδα, Ιταλία, Αυστρία, Νότια Ελβετία, τμήματα της Ισπανίας, κτλ)
2. Ευρώπη των πεδιάδων (Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία κτλ)
3. Ευρώπη των εκτεταμένων οροπεδίων  (Βόρεια Σκανδιναβία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Τσεχία, Νότια Γερμανία, Ιβηρική χερσόνησος)

Στο μάθημα αυτό μαθαίνουμε να συγκρίνουμε τις διάφορες περιοχές της Ευρώπης μέσω του ανάγλυφού τους, από το κλίμα, τη πληθυσμιακή πυκνότητα κτλ.

Παρακάτω δείτε το σχεδιάγραμμα του μαθήματος:






Πώς είναι να ζεις σε ένα ορεινό χωριό. Όμορφες παραλίες στην Ευρώπη.

10ο μάθημα: Τα βουνά και οι πεδιάδες της Ευρώπης (σελ. 55-59)

Η Ευρώπη κατά τα 2/3 αποτελείται από πεδιάδες, ενώ το 1/3 είναι ορεινή. Διακρίνουμε τρεις περιοχές:

• βόρεια και κεντροδυτική (μέτρια και διαβρωμένα βουνά)
• κεντρική και ανατολική (απέραντες πεδιάδες) 
• νότια (άγριοι ορεινοί όγκοι)

Οροσειρά	Μέγιστο Υψόμετρο (μέτρα)	Χώρες	Χαρακτηριστικά
Καύκασος	5642	Ρωσία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία	Πετρέλαιο, ανάμεσα σε Κασπία και Εύξεινο πόντο
Άλπεις	4810	Ελβετία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λιχτενστάιν κτλ	Μον μπλαν (Λευκό Όρος), Μόντε Ρόζα, Μάτερχορν, τουρισμός
Πυρηναία	3404	Ισπανία Γαλλία	Βόρεια πλευρά δέχεται πολλές βροχές, η νότια δέχεται ελάχιστες.
Απέννινα	2915	Ιταλία	Ραχοκοκαλιά της Ιταλίας, Αλπική πτύχωση
Κανταβρικά	2678	Ισπανία	Προέκταση Πυρηναίων
Καρπάθια	2655	Ρουμανία, Ουκρανία, Σλοβακία, Πολωνία	1500 km μήκος τόξου, δεν έχουν παγετώνες
Δειναρικές Άλπεις	2522	Σλοβενία, Κροατία, Μαυροβούνιο κτλ	Δυτική ακτή της Βαλκανικής χερσονήσου
Σκανδιναβικές Άλπεις	2469	Νορβηγία, Σουηδία	Ραχοκοκαλιά της Σκανδιναβικής Χερσονήσου. Τα Απαλάχια όρη στις ΗΠΑ είναι συνέχεια τους.
Αίμος	2376	Βουλγαρία	Κεντρικό τμήμα της Βαλκανικής χερσονήσου
Ουράλια	1895	Ρωσία	Μήκος 2500 km, πολύτιμα μέταλλα και ορυκτά
Ιούρας	1718	Γαλλία, Ελβετία, Γερμανία	Κεντροδυτικό τμήμα της Ευρώπης.

Πεδιάδα	Που βρίσκεται
Βορειοευρωπαϊκή	Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία κτλ.
Ρωσική	Ρωσία, Ουκρανία
Παννονικό λεκανοπέδιο	Ανάμεσα σε Καρπάθεια και Δειναρικές Άλπεις
Βλαχίας	Ρουμανία
Πάδου	Βόρεια Ιταλία

11ο μάθημα:  Τα βουνά και οι πεδιάδες στη ζωή των Ευρωπαίων (σελ. 60-62)

Αγαθά και "υπηρεσίες" που προσφέρουν τα Ευρωπαϊκά βουνά στον άνθρωπο είναι:

• ξυλεία
• ρετσίνι
• ποτάμια κινούν γεννήτριες: ηλεκτρική ενέργεια
• πετρώματα για οδοποιία, οικοδομική κτλ)
• μέταλλα
• κτηνοτροφία
• χειμ. και όχι μόνο τουρισμός

Στις ορεινές λίμνες αναπτύσσεται επίσης ο τουρισμός, η αλιεία, η ναυσιπλοΐα.

Αρνητικά στις ορεινές περιοχές:

• σεισμοί
• κατολισθήσεις
• χιονιστιβάδες 
• αντίξοες κλιματικές συνθήκες
• χείμαρροι

πεδινές εκτάσεις για κτηνοτροφία και καλλιέργειες, το κλίμα είναι πιο ήπιο.

Η ιστορία της Ευρώπης σε βίντεο.

12ο μάθημα: Τα βουνά και οι πεδιάδες της Ελλάδας (σελ. 63-65)

Η Ελλάδα είναι 80% ορεινή. (Αλπική πτύχωση)
Δύο μεγάλες οροσειρές απλώνονται στην Ελλάδα, η Πίνδος και η Ροδόπη. 

Οι Δειναρικές Άλπεις, οι Ελληνίδες οροσειρές και η οροσειρά του Ταύρου σχηματίζουν το Δειναροταυρικό τόξο το οποίο συνεχίζεται μέχρι τα Ιμαλάια.

Η Πίνδος έχει μήκος περίπου 150 Κm και πλάτος περίπου 50 Κm. Επτά στις 10 ψηλότερες κορυφές ανήκουν στην Πίνδο: Σμόλικας, Γράμος, Γκιόνα, Τύμφη, Βαρδούσια, Τζουμέρκα, Παρνασσός. 
Η παρουσία της Πίνδου στο ανάγλυφο της χώρας, το κλίμα και στις δραστηριότητες των ανθρώπων είναι καθοριστική. 

Ο Όλυμπος με 2917 μέτρα υψόμετρο είναι το ψηλότερο Ελληνικό βουνό, (Μύτικας κορυφή) δεν ανήκει στην Πίνδο. Την δεκάδα υψηλότερων βουνών τη συμπληρώνουν το Καϊμακτσαλάν (ή Βόρας) και ο Ψηλορείτης (επιτέλους και ένα δικό μας βουνό!!) 
Τα περισσότερα Ελληνικά βουνά είναι δύσβατα και είναι κατάλληλα για βοσκοτόπια. Επίσης έχουν βαθιά φαράγγια και εντυπωσιακά σπήλαια. Στον Όλυμπο συναντούμε μεγάλο αριθμό σπάνιων ζώων και φυτών.

Οι Ελληνικές πεδιάδες είναι σχετικά λίγες και μικρές. Η πιο εύφορη πεδιάδα και μεγαλύτερη είναι η πεδιάδα Θεσσαλονικής-Γιαννιτσών η οποία διαρρέεται από τον Αλιάκμονα, τον Αξιό, τον Λουδία και τον Γαλλικό. Η δεύτερη σε μέγεθος και παραγωγικότητα είναι η θεσσαλική πεδιάδα η οποία διαρρέεται από τον Πηνειό και τους παραποτάμους του. 

Ο μεγαλύτερος αριθμός βιομηχανιών της χώρας μας βρίσκεται στις πεδιάδες γιατί έτσι εξυπηρετούνται καλύτερα οι μεταφορές των παραγόμενων προϊόντων και το οδικό δίκτυο είναι πιο ανεπτυγμένο.
 

-----Ενδιαφέρον site για τη Γεωγραφία εδώ!--------

13ο μάθημα:  Οι θάλασσες της Ευρώπης (σελ. 45-47)

Γνωρίζεις που βρίσκονται οι θάλασσες της Ευρώπης; Δες το βίντεο.

Αβαθείς και βαθιές θάλασσες. Οι πρώτες γιατί υπήρχε ξηρά πιο παλιά η οποία είχε αναδυθεί και αφού έλιωσαν οι παγετώνες αυτές δημιουργήθηκαν (Βαλτική θάλασσα, Αδριατική, Βόρεια θάλασσα). Οι βαθιές θάλασσες έχουν δημιουργηθεί από γεωτεκτονικά γεγονότα. (Μεσόγειος, Μαύρη θάλασσα κτλ)

πχ η Βαλτική ήταν λίμνη. Χωρίζεται με την Βόρεια θάλασσα με δύο πορθμούς τον πορθμό Σκαγεράκ και Κάτεγατ.

Στην Ευρώπη υπάρχει έντονος οριζόντιος διαμελισμός (δηλαδή έχει πολλά νησιά, χερσονήσους κτλ.) με ακτογραμμή 80.000 Km περίπου.

Πολλοί θαλασσοπόροι: Κολόμβος, Κουκ, Μαγγελάνος κτλ.

Πολλά λιμάνια: Το λιμάνι Ρότερνταμ της Ολλανδίας είναι το μεγαλύτερο σε κίνηση εμπορευμάτων και (τρίτο) στον κόσμο. Επίσης ο Πειραιάς είναι πολύ σημαντικό λιμάνι στη Μεσόγειο.

Θετικά:

• Εμπόριο: Οι τρεις πρώτοι εμπορικοί στόλοι στην Ευρώπη είναι: ο Ελληνικός, ο Γερμανικός και ο Νορβηγικός (κριτήριο η πλοιοκτησία). Μεταφέρονται προϊόντα αλλά και άνθρωποι/
•  Αλιεία
•  πετρέλαιο
•  φυσικό αέριο ιδιαίτερα στην Βόρεια θάλασσα.

Αρνητικά:

• ρύπανση
• ναυάγια
• υπεραλίευση

14ο μάθημα: Η Μεσόγειος θάλασσα (σελ. 50-51)

σημεία επικοινωνίας της Μεσογείου με άλλες θάλασσες:

• πορθμός Γιβραλτάρ
• διώρυγα Σουέζ
• στενά Ελλήσποντου-Βοσπόρου

Το πιο βαθύ σημείο της είναι κοντά στο Φρέαρ των Οινουσσών με βάθος 5.100 μέτρα.
Το πιο στενό σημείο της βρίσκεται ανάμεσα στη Σικελία και Τυνισία, πλάτος 120 χιλιόμετρα και βάθος 350 μέτρα!

Η Μεσόγειος βρίσκεται ανάμεσα σε 3 ηπείρους: Ευρώπη, Ασία και Αφρική.
Έχει 3 μεγάλες χερσονήσους: Ιβηρική, Ιταλική, Βαλκανική)
Τα 5 μεγαλύτερα νησιά είναι: Σικελία, Σαρδηνία, Κύπρος, Κορσική και Κρήτη.

Η Μεσόγειος έχει έντονο οριζόντιο διαμελισμό στον Βορρά και το κλίμα είναι εύκρατο, μεσογειακό.
Η ελιά, το αμπέλι και τα εσπεριδοειδή ευδοκιμούν στο κλίμα αυτό.
Δέχεται πολλά νερά ποταμών (500 ποταμών) ακόμα και του Νείλου (του πιο μεγάλου ποταμού σε μήκος σε όλον τον κόσμο).

Ενδιαφέροντα βίντεο1 και βίντεο2. 


15ο μάθημα: Οι άνθρωποι στη Μεσόγειο (σελ 52-54)

Στις μεσογειακές ακτές κατοικούν πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι. Κάθε χρόνο οι μεσογειακές χώρες δέχονται 150 εκατομμύρια τουρίστες, περίπου το 1/4 των τουριστών όλου του πλανήτη.

Ελαιοπαραγωγικές χώρες: Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία. Επίσης οι Μεσογειακές χώρες ασχολούνται με την αλιεία. Επιβαρύνεται η Μεσόγειος από βιομηχανικά, γεωργικά, τουριστικά και οικιστικά λύματα.

21 κράτη βρέχονται από τη Μεσόγειο: Ποια είναι αυτά;

Τι γνωρίζετε για την Κύπρο;

16o μάθημα: Το κλίμα της Ευρώπης (σελ 66-68)

Το κλίμα κάθε τόπου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως:

• το γεωγραφικό πλάτος του τόπου
• την απόσταση από τη θάλασσα
• το υψόμετρο
• ειδικές συνθήκες (πχ οροσειρές, τεχνητές λίμνες, τοπικοί άνεμοι κτλ)

Η Ευρώπη έχει χαμηλό υψόμετρο (σε μέσο όρο) 300m, επηρεάζεται από τον Ατλαντικό ωκεανό (θερμά ρεύματα από το ρεύμα του Κόλπου), έχει θάλασσα αρκετά κοντά στα περισσότερα μέρη (<1000Κm), δέχεται θερμούς ανέμους από τη Σαχάρα αλλά και παγωμένους ξηρούς ανέμους από τη Σιβηρία.

Το κλίμα της Ευρώπης είναι γενικά εύκρατο και χωρίζεται στις εξής κατηγορίες:

• ωκεάνιο (μέτριες θερμοκρασίες, πολλές βροχοπτώσεις, πχ Αγγλία)
• ηπειρωτικό (μεγάλες διαφορές στη θερμοκρασία χειμώνα με καλοκαίρι, πολλές βροχές το καλοκαίρι, χιόνια το χειμώνα, πχ Πολωνία)
• μεταβατικό (ανάμεσα στο ωκεάνιο και το ηπειρωτικό, πχ Γερμανία)
• μεσογειακό (ήπιοι χειμώνες, ζεστά ξερά καλοκαίρια, πχ Ελλάδα)
• πολικό (πολύ ψυχροί χειμώνες, καλοκαίρια που διαρκούν πολύ λίγο, πχ Νορβηγία)
• κλίμα ύψους (ή ορεινό κλίμα, όπως το πολικό κλίμα πχ στις Άλπεις, Καρπάθια κτλ) 

Προσοχή στα κλιματογράμματα!

Δυστυχώς η κλιματική αλλαγή είναι παρούσα και στην Ευρώπη.

17ο μάθημα: Η βλάστηση της Ευρώπης. (σελ.80-83)

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι βλάστησης;

1. Τούντρα (βρύα και λειχήνες, δείτε εδώ πού χρησιμεύουν!)
2. Τάιγκα
3. Φυλλοβόλα μεικτά δάση
4. Στέπες
5. Μεσογειακή βλάστηση
6. Ορεινή βλάστηση.

 Ανθρώπινες δραστηριότητες που έχουν προκαλέσει σοβαρές καταστροφές στα δάση:

• επέκταση οικιστικών περιοχών
• κατασκευή οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων
• εφαρμογή μονοκαλλιεργειών
• επέκταση βιομηχανικών περιοχών
• πυρκαγιές
• ρύπανση (όξινη βροχή)

Η Ελλάδα έχει 10 εθνικούς δρυμούς: Πάρνηθας, Πρέσπες, Όλυμπος, Βάλια Κάλντα, Βίκου-Αώου, Οίτης, Παρνασσού, Αίνου, Σουνίου, Σαμαριάς

Δάσος στενών Νέστου, δάσος Ίταμος, δάσος Δαδιάς, κεδρόδασος Γαύδου, δάσος Φρακτού.

18ο μάθημα: Το κλίμα της Ελλάδας (σελ. 69-71)

Οι παράγοντες από το οποίο καθορίζεται είναι:

•  γεωγραφικό πλάτος (δεύτερη σε ηλιοφάνεια στην Ευρώπη)
• Απόσταση από τη θάλασσα (πάνω από 15.000 χλμ ακτογραμμή)
• Υψόμετρο (τρίτη πιο ορεινή χώρα της Ευρώπης)
• Ειδικές τοπικές συνθήκες (λίβας, βαρδάρης)

Κλιματικός τύπος:

• Ορεινό κλίμα (ορεινές περιοχές)
• Μεταβατικό κλίμα (Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη)
• Θαλάσσιο μεσογειακό κλίμα (νησιά Ιονίου και νησιά κοντά στην Τουρκία, ακτές Ιόνιου Πελάγους)
• Χερσαίο μεσογειακό κλίμα (νησιά Αιγαίου και ακτές Αιγαίου)

Παιχνίδι στο kahoot.it με κωδικό 0429049

19ο μάθημα: Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ευρώπης (σελ. 72-74)

Η μορφή του υδρογραφικού δικτύου και η κατανομή των ποταμών μιας περιοχής εξαρτώνται από 

• τη μορφολογία 
• το κλίμα
• την έκταση 

Μερικές πληροφορίες για τα Ευρωπαϊκά ποτάμια:

• αρκετά σε αριθμό
• μέτριο ή μικρό μήκος (εκτός από τον Δούναβη και τα ποτάμια της ανατολικής Ευρώπης)
• ήρεμα σε μήκος τα μεγαλύτερα και πιο ορμητικά τα ποτάμια της νότιας Ευρώπης.
• τα ποτάμια της ανατολικής Ευρώπης ξεκινούν από τα υψώματα Βαλντάι στην Ευρώπη
• οι Άλπεις ρυθμίζουν τα νερά των ποταμών.
• τα ποτάμια στη βόρεια Ευρώπη παγώνουν τον χειμώνα.

Ο μεγαλύτερος ποταμός είναι ο Βόλγας και ακολουθούν ο Δούναβης, Δνείπερος, Ντον και Πετσόρα.

Οι μεγαλύτερες λίμνες είναι η Λάντογκα, η Ονέγκα (Ρωσία οι δύο πρώτες) και η Βένερν (Σουηδία).

Παιχνίδι για τα ποτάμια εδώ.

20ο μάθημα: Τα ποτάμια και οι λίμνες στη ζωή των Ευρωπαίων (σελ. 75-76)

Τα νερά χρησιμεύουν στα:

ύδρευση πόλεων

άρδευση γεωργικών καλλιεργειών

παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας

αναψυχή

τουρισμός

μεταφορές

ψύξη βιομηχανικών εγκαταστάσεων

αλιεία

βιομηχανική παραγωγή

διαδρομή Δούναβη: Γερμανία, Αυστρία (Βιέννη), Σλοβακία (Μπρατισλάβα), Ουγγαρία (Βουδαπέστη), Κροατία, Σερβία (Βελιγράδι), Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουκρανία.

  

Τα ποτάμια είναι ρυπασμένα όπως ο Βόλγας και ο Δούναβης από οικιακά και βιομηχανικά λύματα. 

21ο μάθημα: Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας

Τα ποτάμια γενικά στην Ελλάδα έχουν

• μικρό μήκος
• εποχική ροή
• μικρή παροχή νερού
• ορμητικά
• μεγάλη διάβρωση

Τα μεγαλύτερα ποτάμια: Αλιάκμονας, Αχελώος, Πηνείος, Έβρος, Νέστος.

Τα ποτάμια Έβρος, Νέστος, Στρυμόνας, Αξιός πηγάζουν από γειτονικές χώρες.

Οι μεγαλύτερες λίμνες: Τριχωνίδα, Βόλβη, Βεγορίτιδα, Βιστονίδα, Κορώνεια

Η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη είναι η λίμνη των Κρεμαστών.

22ο μάθημα:  Η πολιτική διαίρεση της Ευρώπης (σελ. 86-88)

Η Ευρώπη είναι μια μικρή σε έκταση σχετικά ήπειρος με πολλά κράτη.
Η Ευρώπη διαθέτει:

πλούσιους φυσικούς πόρους (νερό, εύφορο έδαφος, δάση, πλωτά ποτάμια, πλούσιο υπέδαφος, εκτεταμένες πεδιάδες)

Η ιστορία της Ευρώπης

Λόγω της κατάτμησης της Ευρώπης σε πολλά κράτη δημιουργήθηκαν προβλήματα επικοινωνίας, μετακινήσεων, διαχείρισης πόρων κτλ. Αυτό λύθηκε με τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Γενικά τα κράτη της Ευρώπης χαρακτηρίζονται από:

• Μεγάλη ανάπτυξη βιομηχανικής παραγωγής και εμπορίου
• Ανεπτυγμένα δίκτυα μεταφορών και επικοινωνιών
• Μεγάλος μέσος όρος ζωής
• Υψηλός βαθμός μόρφωσης
• Καλό επίπεδο ιατρικής περίθαλψης

 Υπάρχουν φυσικά και διαφορές ανάμεσα στα κράτη λόγω:

• πλούτου των εδαφών ή όχι
• γεωγραφική θέση
• πολιτικό σύστημα

Ακόμα σε κάθε κράτος οι πολίτες του έχουν διαφορές, ένα ποσοστό ζει κάτω από το όριο της φτώχιας.

Οικονομικά κριτήρια:

• πολύ αναπτυγμένες χώρες και ισχυρές οικονομικά: Βόρειες χώρες, Ελβετία κτλ
• αναπτυγμένες χώρες: Ιρλανδία, Ελλάδα
• λιγότερο αναπτυγμένες: Ανατολική Ευρώπη, Βαλκανική χερσόνησος.

Άλλα κριτήρια:

Γεωγραφικά

Γλωσσικά

Πολιτικά

Γεωμορφολογικά

Κλιματικά

23ο μάθημα: Η Ευρωπαϊκή Ένωση (σελ. 90-93)

Video 

Το 1957 ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) από 6 κράτη: Γαλλία, Δυτ. Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο)

Ποιος ήταν ο λόγος να δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση;


Το 1981 η Ελλάδα μπήκε στην ΕΟΚ ως το 10ο μέλος  έπειτα από πολλά χρόνια αίτησης για ένταξη)
Η Ελλάδα είναι ένα από τα 12 κράτη-μέλη που υπέγραψαν την συνθήκη του Μάαστριχτ για τη δημιουργία της Ε.Ε.
Τότε η ΕΟΚ μετονομάστηκε σε ΕΕ( ΕΟΚ + ΟΝΕ + ΠΕ) 

Πώς μπορεί ένα κράτος να μπει στην Ε.Ε.;

Θα πρέπει να πληρούνται κάποια κριτήρια, όπως τα κριτήρια της Κοπεγχάγης:

• δημοκρατικό πολίτευμα
• ισχυρή οικονομία
• ικανή δημόσια διοίκηση

Σήμερα η Ε.Ε. αριθμεί 27 κράτη-μέλη.
  
Το 2004 μπήκε και η Κύπρος στην Ε.Ε. 

Βασικά όργανα της Ε.Ε:

• Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αρχηγών.
• Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν, επίτροποι) 
• Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (751 ευρωβουλευτές, 21 Έλληνες) 
• Συμβούλιο Ευρωπαϊκής Ένωσης (συμβούλιο υπουργών)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε 12 μαθήματα!

Εργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ελληνίδες).

24ο μάθημα: Η σημασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (σελ. 94-96)
 
Επιτεύγματα της Ε. Ε. (των κρατών-μελών):

• απουσία πολεμικών συγκρούσεων, σταθερότητα
• κατάργηση θανατικής ποινής, δημοκρατία, σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα
• κατάργηση των συνόρων, αναζήτηση εργασίας
• κοινό νόμισμα, διευκόλυνση συναλλαγών, διευκόλυνση στον τομέα του εμπορίου και του τουρισμού
• χρηματοδότηση έργων (από τα πιο πλούσια κράτη στα φτωχότερα) 

Προβλήματα της Ε. Ε. (των κράτων-μελών):

• ανεργία 
• φτώχεια
• χρήση ρυπογόνων μορφών ενέργειας (επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής)

 Προτεραιότητες της Ε. Ε.

• διατήρηση της ειρήνης
• προστασία δικαιωμάτων των καταναλωτών
• κοινωνική αλληλεγγύη
• ασφάλεια και δικαιοσύνη για όλους
• προστασία του περιβάλλοντος
• περιφεριακή ανάπτυξη
• μέτρα για την κλιματική αλλαγή
• καταπολέμηση της ανεργίας
• ίσες ευκαιρίες για όλους
• σεβασμός της διαφορετικότητας (πολιτισμικές διαφορές, γλώσσα, ήθη και έθιμα κτλ)
• προσαρμογή στην κοινωνία της γνώσης

Η Ελλάδα έχει πετύχει:

• ενίσχυση της αμυντικής και της διπλωματικής της θέσης
• συνεχής χρηματοδότηση (για παλαιότερα έργα και για ανάπτυξη καινούργιων έργων και υποδομών)
• στήριξη και συμβολή στην ένταξη της Κύπρου

Η Ε.Ε. χάρη στην παρουσία της Ελλάδας:

•  ενίσχυσε τις φιλειρηνικές της αρχές και θέσεις
• ενδυνάμωσε το ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπο
• διεύρυνε την παρουσία της στην Ν.Α. Ευρώπη
• Ανέπτυξε στενότερες σχέσεις συνεργασίας με ευαίσθητες γεωπολιτικά περιοχές όπως είναι τα Βαλκάνια και η Μέση Ανατολή.

25ο μάθημα: Η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας (σελ. 97-100)

Οι Γεωγράφοι έχουν διαιρέσει την Ελλάδα σε 9 περιφέρειες, ενώ διοικητικά έχουμε 13 περιφέρειες.

Οι γεωγραφικές περιφέρειες έχουν κοινά χαρακτηριστικά όπως 

• ομοιομορφία στο κλίμα, στο ανάγλυφο, στις οικονομικές δραστηριότητες
• εσωτερική συνοχή (πχ οι κάτοικοι της Κρήτης)
• ξεχωρίζουν από τις γειτονικές (πχ χειμερινός τουρισμός στη Δ. Μακεδονία)

Τα προβλήματα και οι δυσκολίες οδήγησαν στον χωρισμό σε ακόμα περισσότερες περιφέρειες.

οι 13 περιφέρειες χωρίζονται σε 51 νομούς και ο κάθε νομός σε ΟΤΑ (Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης)

Ας παίξουμε εδώ!

26ο μάθημα:  Ο πληθυσμός της Ευρώπης (σελ. 101-102)

Στην Ευρώπη κατοικούν 750 περίπου εκατομμύρια άνθρωποι. Η ήπειρός μας είναι η τρίτη πολυπληθέστερη ήπειρος. Η έκταση της αποτελεί το 7% της συνολικής επιφάνειας του πλανήτη. Είναι η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη ήπειρος.

Μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα η αύξηση του πληθυσμού της ηπείρου μας ήταν αργή λόγω πολέμων και επιδημιών.

Η αύξηση του πληθυσμού της Ευρώπης ήταν πολύ γρήγορη μεταξύ του 1800-1970 λόγω προόδου της ιατρικής, βελτίωση των συνθηκών ζωής, εκπαίδευση κτλ.

Από το 1970 και μετά ο Ευρωπαϊκός πληθυσμός αυξάνεται αλλά με πολύ αργούς ρυθμούς. (υπογεννητικότητα)

video


Jesicca Watson: μία 16χρονη πραγματοποιεί τον περίπλου της γης!