Βιολογία Α γυμνασίου Κεφάλαιο 5: Στήριξη και κίνηση
1ο μάθημα:
Διαφορές φυτών και ζώων.
Η μετακίνηση των ζώων τι διασφαλίζει;
Τι είναι η ύδρα;
Δείτε βίντεο.
Κυτταρικό τοίχωμα στα κύτταρα των μονοκύτταρων οργανισμών και φυτών.
(Ένα λάθος για κυτταρικό τοίχωμα και κυτταρική μεμβράνη που λέγονται πολύ συχνά)
Μονοκύτταροι οργανισμοί (πχ βακτήρια και μύκητες) πώς μετακινούνται;
Ερεθιστικότητα στην Αμοιβάδα.
Κινούνται τα φυτά; Δείτε εδώ.
Εξαφάνιση σπόγγων από τις Ελληνικές Θάλασσες.
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες του ξυλώματος στα φυτά;
Τα βασίλεια της Βιολογίας
2o μάθημα:
Θα μπορούσαμε να κινηθούμε αν δεν είχαμε μυς ή οστά;
Ο σκελετός είναι μόνο στο εσωτερικού του οργανισμού ή μήπως όχι μόνο;
Τι άλλο μπορεί να εξυπηρετεί ο εξωσκελετός στα ασπόνδυλα;
Έκδυση τζιτζικιού
Τι διαφοροποιήσεις έχει ο σκελετός των σπονδυλωτών ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο ζουν;
3ο μάθημα:
Γιατί είναι πολύτιμος ο σκετετός για τον ανθρώπινο οργανισμό;
Ο σκελετός του ανθρώπου διακρίνεται σε σκελετό του κορμού (κρανίο, θώρακα, σπονδυλική στήλη) και σε σκελετό των άκρων (άνω και κάτω άκρα).
Δείτε τον σκελετό εδώ.
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από σπονδύλους και μεσοσπονδύλιους δίσκους. Τοποθετούνται ο ένας σπόνδυλος πάνω στον άλλο και σχηματίζουν τον σπονδυλικό σωλήνα.
Από τι αποτελούνται τα οστά;
Σε τι οφείλεται η σκληρότητα των οστών; Δείτε εδώ.
Τα οστά διακρίνονται σε μακρά, βραχέα και πλατιά.
Τα οστά συνδέονται μεταξύ τους με αρθρώσεις. Οι αρθρώσεις μπορεί να επιτρέπουν την κίνηση (διαρθρώσεις) και να μην την επιτρέπουν, ή να επιτρέπει πολύ περιορισμένη κίνηση (συναρθρώσεις).
Στις διαρθρώσεις τα οστά συγκρατούνται με τη βοήθεια των συνδέσμων.
Δείτε ένα βίντεο για το ερειστικό σύστημα.
Προσομοίωση κίνησης ανθρωπίνου σκελετού
4ο μάθημα:
Εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας. Εκτυπώστε σκελετό και καρδιά για να παίξετε με την εφαρμογή.
Παιχνίδι με σκελετό από το φωτόδεντρο.
Οστά και μυες σε μια εφαρμογή.
Οι μύες διακρίνονται σε σκελετικούς, λείους και στον καρδιακό.
ο σκελετός μπορεί να υποστεί:
Ώρα για παιχνίδι!
Παιχνίδι για επανάληψη
Κεφάλαιο 6: Αναπαραγωγή
1ο μάθημα:
Η αναπαραγωγή στα φυτά γίνεται και με μονογονία (πχ γεράνι, βασιλικός κτλ) και με αμφιγονία (πορτοκαλιά, βελανιδιά). Κάποια φυτά όπως η πατάτα αναπαράγεται και με τους δύο τρόπους.
Περίεργα λουλούδια εδώ.
Τα ανθόφυτα αναπαράγονται με αμφιγονία . Το άνθος παράγει τους γαμέτες άρα είναι το αναπαραγωγικό όργανο του φυτού.
Το άνθος μπορεί να είναι αρσενικό ή θηλυκό ή τέλειο (παράγει και αρσενικούς και θηλυκούς γαμέτες).
Δομή άνθους
Αρσενικό άνθος (στήμονες: νήμα και ανθήρες). Στους ανθήρες βρίσκονται οι γυρεόκοκκοι (περίεχουν τους αρσενικούς γαμέτες του φυτού).
Θηλυκό άνθος (ύπερος: στίγμα, στύλος, ωοθήκη). Στην ωοθήκη βρίσκονται οι σπερματικές βλάστες οι οποίες περιέχουν τα ώαρια.
Επικονιάση: γονιμοποίηση δηλαδή η μεταφορά των γυρεόκοκκων στο στίγμα του υπέρου.
Προεκβολή από τον ύπερο μέχρι την ωοθήκη. Μέσα από την προεκβολή μεταφέρεται ο αρσενικός γαμέτης στη σπερματική βλάστη. Εκεί ενώνεται με το ωάριο και σχηματίζεται το ζυγωτό το οποίο θα αναπτυχθεί και θα δώσει το φυτικό έμβρυο. Η ωοθήκη μεταβάλλεται και σχηματίζεται ο καρπός.
3ο μάθημα:
Ζώα: Τα ασπόνδυλα αναπαράγονται με μονογονία ή με αμφιγονία.
Σε κάποια ασπόνδυλα (πχ σαλιγκάρι) το αρσενικό και το θηλυκό αναπαραγωγικό σύστημα συνυπάρχουν στο ίδιο άτομο. Αυτά τα άτομα ονομάζονται ερμαφρόδιτα.
Αν το είδος του ζώου έχει αρσενικούς μόνο γαμέτες σε κάποια άτομα και τα υπόλοιπα έχουν θηλυκούς μόνο γαμέτες, το είδος αυτό το ονομάζουμε γονοχωριστικό. Αν η γονιμοποίηση γίνεται μέσα στο σώμα του θηλυκού την ονομάζουμε εσωτερική γονιμοποίηση, διαφορετικά γίνεται έξω από το σώμα του θηλυκού και την ονομάζούμε εξωτερική γονιμοποίηση.
Τα σπονδυλωτά χωρίζονται και στις κατηγορίες
Αναπαραγωγή στον άνθρωπο:
Αναπαραγωγή στον άνθρωπο: Ένα σπερματοζωάριο θα γονιμοποιήσει το ωάριο. Αμέσως μετά τη γονιμοποίηση δημιουργείται μια μεμβράνη γύρω από το γονιμοποιημένο ωάριο και δεν μπορεί να μπει άλλο σπερματοζωάριο. Έτσι δημιουργείται το ζυγωτό από το οποίο θα προκύψει το έμβρυο και θα γεννηθεί το παιδί.
Έμμηνος κύκλος: διαρκεί περίπου 28 ημέρες. Πρώτη μέρα είναι η ημέρα έναρξης της έμμηνης ρήσης (ή περίοδος).
Η ανάπτυξη του εμβρύου επηρεάζεται από:
Από το Βιβλίο της Β και Γ Γυμνασίου
Κεφάλαιο 1: Οργάνωση ζωής - Βιολογικά συστήματα
Παράγραφος 1.2
Οπτικά μικροσκόπια και ηλεκτρονιακά μικροσκόπια.
Κυτταρική θεωρία:
προκαρυωτικά κύτταρα (βακτήρια και κυανοβακτήρια)
ευκαρυωτικά κύτταρα (πρωτόζωα, φύκη, μύκητες)
πολλαπλασιασμός βακτηρίων, εδώ.
Βακτήρια και ιοί, εδώ.
1ο μάθημα:
Διαφορές φυτών και ζώων.
Η μετακίνηση των ζώων τι διασφαλίζει;
Τι είναι η ύδρα;
Δείτε βίντεο.
Κυτταρικό τοίχωμα στα κύτταρα των μονοκύτταρων οργανισμών και φυτών.
(Ένα λάθος για κυτταρικό τοίχωμα και κυτταρική μεμβράνη που λέγονται πολύ συχνά)
Μονοκύτταροι οργανισμοί (πχ βακτήρια και μύκητες) πώς μετακινούνται;
Ερεθιστικότητα στην Αμοιβάδα.
Κινούνται τα φυτά; Δείτε εδώ.
Εξαφάνιση σπόγγων από τις Ελληνικές Θάλασσες.
Ποιες είναι οι κύριες λειτουργίες του ξυλώματος στα φυτά;
Τα βασίλεια της Βιολογίας
2o μάθημα:
Θα μπορούσαμε να κινηθούμε αν δεν είχαμε μυς ή οστά;
Ο σκελετός είναι μόνο στο εσωτερικού του οργανισμού ή μήπως όχι μόνο;
Τι άλλο μπορεί να εξυπηρετεί ο εξωσκελετός στα ασπόνδυλα;
Έκδυση τζιτζικιού
Τι διαφοροποιήσεις έχει ο σκελετός των σπονδυλωτών ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο ζουν;
3ο μάθημα:
Γιατί είναι πολύτιμος ο σκετετός για τον ανθρώπινο οργανισμό;
Ο σκελετός του ανθρώπου διακρίνεται σε σκελετό του κορμού (κρανίο, θώρακα, σπονδυλική στήλη) και σε σκελετό των άκρων (άνω και κάτω άκρα).
Δείτε τον σκελετό εδώ.
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από σπονδύλους και μεσοσπονδύλιους δίσκους. Τοποθετούνται ο ένας σπόνδυλος πάνω στον άλλο και σχηματίζουν τον σπονδυλικό σωλήνα.
Από τι αποτελούνται τα οστά;
Σε τι οφείλεται η σκληρότητα των οστών; Δείτε εδώ.
Τα οστά διακρίνονται σε μακρά, βραχέα και πλατιά.
Τα οστά συνδέονται μεταξύ τους με αρθρώσεις. Οι αρθρώσεις μπορεί να επιτρέπουν την κίνηση (διαρθρώσεις) και να μην την επιτρέπουν, ή να επιτρέπει πολύ περιορισμένη κίνηση (συναρθρώσεις).
Στις διαρθρώσεις τα οστά συγκρατούνται με τη βοήθεια των συνδέσμων.
Δείτε ένα βίντεο για το ερειστικό σύστημα.
Προσομοίωση κίνησης ανθρωπίνου σκελετού
4ο μάθημα:
Εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας. Εκτυπώστε σκελετό και καρδιά για να παίξετε με την εφαρμογή.
Παιχνίδι με σκελετό από το φωτόδεντρο.
Οστά και μυες σε μια εφαρμογή.
Οι μύες διακρίνονται σε σκελετικούς, λείους και στον καρδιακό.
ο σκελετός μπορεί να υποστεί:
- κάταγμα
- διάστρεμμα
- εξάρθρωση
Ώρα για παιχνίδι!
Παιχνίδι για επανάληψη
Κεφάλαιο 6: Αναπαραγωγή
1ο μάθημα:
- Μονογονία ή Μονογονική αναπαραγωγή (κυρίως στους μονοκύτταρους οργανισμούς)
- Αμφιγονία ή Αμφιγονική αναπαραγωγή (τα αρσενικά και θηλυκά άτομα δίνουν τους γαμέτες (εξειδικευμένα κύτταρα) οι οποίοι ενώνονται με τη διαδικασία της γονιμοποίησης και το πρώτο κύτταρο του νέου οργανισμού ονομάζεται ζυγωτό)
Η αναπαραγωγή στα φυτά γίνεται και με μονογονία (πχ γεράνι, βασιλικός κτλ) και με αμφιγονία (πορτοκαλιά, βελανιδιά). Κάποια φυτά όπως η πατάτα αναπαράγεται και με τους δύο τρόπους.
Περίεργα λουλούδια εδώ.
Τα ανθόφυτα αναπαράγονται με αμφιγονία . Το άνθος παράγει τους γαμέτες άρα είναι το αναπαραγωγικό όργανο του φυτού.
Το άνθος μπορεί να είναι αρσενικό ή θηλυκό ή τέλειο (παράγει και αρσενικούς και θηλυκούς γαμέτες).
Δομή άνθους
Αρσενικό άνθος (στήμονες: νήμα και ανθήρες). Στους ανθήρες βρίσκονται οι γυρεόκοκκοι (περίεχουν τους αρσενικούς γαμέτες του φυτού).
Θηλυκό άνθος (ύπερος: στίγμα, στύλος, ωοθήκη). Στην ωοθήκη βρίσκονται οι σπερματικές βλάστες οι οποίες περιέχουν τα ώαρια.
Επικονιάση: γονιμοποίηση δηλαδή η μεταφορά των γυρεόκοκκων στο στίγμα του υπέρου.
Προεκβολή από τον ύπερο μέχρι την ωοθήκη. Μέσα από την προεκβολή μεταφέρεται ο αρσενικός γαμέτης στη σπερματική βλάστη. Εκεί ενώνεται με το ωάριο και σχηματίζεται το ζυγωτό το οποίο θα αναπτυχθεί και θα δώσει το φυτικό έμβρυο. Η ωοθήκη μεταβάλλεται και σχηματίζεται ο καρπός.
3ο μάθημα:
Ζώα: Τα ασπόνδυλα αναπαράγονται με μονογονία ή με αμφιγονία.
Σε κάποια ασπόνδυλα (πχ σαλιγκάρι) το αρσενικό και το θηλυκό αναπαραγωγικό σύστημα συνυπάρχουν στο ίδιο άτομο. Αυτά τα άτομα ονομάζονται ερμαφρόδιτα.
Αν το είδος του ζώου έχει αρσενικούς μόνο γαμέτες σε κάποια άτομα και τα υπόλοιπα έχουν θηλυκούς μόνο γαμέτες, το είδος αυτό το ονομάζουμε γονοχωριστικό. Αν η γονιμοποίηση γίνεται μέσα στο σώμα του θηλυκού την ονομάζουμε εσωτερική γονιμοποίηση, διαφορετικά γίνεται έξω από το σώμα του θηλυκού και την ονομάζούμε εξωτερική γονιμοποίηση.
Τα σπονδυλωτά χωρίζονται και στις κατηγορίες
- ωοτόκα (γεννούν αυγά, πχ πτηνά)
- ζωοτόκα (γεννούν μικρά ζώα, πχ γάτα)
- ωοζωοτόκα (εκκολάπτουν αυγά και τελικά από το σώμα τους βγαίνουν μικρά ζώα, πχ καρχαρίας)
Αναπαραγωγή στον άνθρωπο:
Αναπαραγωγή στον άνθρωπο: Ένα σπερματοζωάριο θα γονιμοποιήσει το ωάριο. Αμέσως μετά τη γονιμοποίηση δημιουργείται μια μεμβράνη γύρω από το γονιμοποιημένο ωάριο και δεν μπορεί να μπει άλλο σπερματοζωάριο. Έτσι δημιουργείται το ζυγωτό από το οποίο θα προκύψει το έμβρυο και θα γεννηθεί το παιδί.
Έμμηνος κύκλος: διαρκεί περίπου 28 ημέρες. Πρώτη μέρα είναι η ημέρα έναρξης της έμμηνης ρήσης (ή περίοδος).
- 1η-5η ημέρα: Ένα ωάριο που δεν έχει γονιμοποιηθεί αποβάλλεται μαζί με βλέννα, αίμα και κυτταρικά υπολείμματα μέσω του κόλπου.
- 6η-13η ημέρα: Ένα ωάριο ωριμάζει σε μία από τις ωοθήκες. Το ενδομήτριο γίνεται παχύτερο, πλούσιο σε αιμοφόρα αγγεία ώστε να βοηθήσει την ανάπτυξη του εμβρύου (αν γονιμοποιηθεί).
- 14η ημέρα: Το ωάριο απελευθερώνεται στη σάλπιγγα. Μπορεί να γονιμοποιηθεί από ένα σπερματοζωάριο.
- 15η-28η ημέρα: Αν το ωάριο έχει γονιμοποιηθεί το ζυγωτό διαιρείται και οδεύει προς τη μήτρα. Θα εμφυτευτεί στο ενδομήτριο. Αν το ωάριο δεν έχει γονιμοποιηθεί θα αρχίσει ένας νέος έμμηνος κύκλος.
Η ανάπτυξη του εμβρύου επηρεάζεται από:
- περιβαλλοντικούς παράγοντες: ρύπανση ατμοσφαιρικού αέρα, φυτοφάρμακα, χημικά πρόσθετα στα τρόφιμα.
- τρόπος ζωής εγγύου: Η έγγυος θα πρέπει να μην καπνίζει να μην πίνει αλκοόλ, ούτε να παίρνει φάρμακα, αλλά να ασκείται και να έχει καλή διατροφή.
Από το Βιβλίο της Β και Γ Γυμνασίου
Κεφάλαιο 1: Οργάνωση ζωής - Βιολογικά συστήματα
Παράγραφος 1.2
Οπτικά μικροσκόπια και ηλεκτρονιακά μικροσκόπια.
Κυτταρική θεωρία:
- θεμελιώδης δομική και λειτουργική μονάδα όλων των οργανισμών είναι το κύτταρο
- Κάθε κύτταρο προέρχεται από ένα άλλο κύτταρο
- πλασματική μεμβράνη
- πυρήνας
- κυτταρόπλασμα
- ενδοπλασματικό δίκτυο (αδρό και λείο)
- σύμπλεγμα golgi
- λυσοσώματα
- κενοτόπια
- μιτοχόνδρια
- χλωροπλάστες (μόνο στα φυτικά κύτταρα)
- κυτταρικό τοίχωμα (μόνο στα φυτικά κύτταρα)
προκαρυωτικά κύτταρα (βακτήρια και κυανοβακτήρια)
ευκαρυωτικά κύτταρα (πρωτόζωα, φύκη, μύκητες)
πολλαπλασιασμός βακτηρίων, εδώ.
Βακτήρια και ιοί, εδώ.
Ομοιόσταση
κουίζ από το φωτόδεντρο.
Βακτήρια από το φωτόδεντρο.
Είσοδος μικροβίων στον οργανισμό.
Αμυντικοί μηχανισμοί του ανθρώπινου οργανισμού:
Μια μη ειδική άμυνα: φλεγμονή
Εμβόλια, μια ιστορική αναδρομή.
Βίντεο για τα εμβόλια.
Τρόπος ζωής και ασθένειες
Οι εξαρτησιογόνες ουσίες (καπνός, αλκοόλ, ναρκωτικά) διαταράσσουν την ομοιόσταση του οργανισμού επηρεάζοντας πρώτα από όλα τη λειτουργία του νευρικού συστήματος.
Η παρατεταμένη χρήση εξαρτησιογόνας ουσίας οδηγεί αργά ή γρήγορα στον εθισμό, δηλαδή σε μια ψυχοσωματική κατάσταση που δημιουργεί μια όλο και λιγότερο ελεγχόμενη επιθυμία να χρησιμοποιήσει ο χρήστης την ουσία αυτή.
κουίζ από το φωτόδεντρο.
Βακτήρια από το φωτόδεντρο.
Είσοδος μικροβίων στον οργανισμό.
Αμυντικοί μηχανισμοί του ανθρώπινου οργανισμού:
Εμβόλια, μια ιστορική αναδρομή.
Βίντεο για τα εμβόλια.
Τρόπος ζωής και ασθένειες
Οι εξαρτησιογόνες ουσίες (καπνός, αλκοόλ, ναρκωτικά) διαταράσσουν την ομοιόσταση του οργανισμού επηρεάζοντας πρώτα από όλα τη λειτουργία του νευρικού συστήματος.
Η παρατεταμένη χρήση εξαρτησιογόνας ουσίας οδηγεί αργά ή γρήγορα στον εθισμό, δηλαδή σε μια ψυχοσωματική κατάσταση που δημιουργεί μια όλο και λιγότερο ελεγχόμενη επιθυμία να χρησιμοποιήσει ο χρήστης την ουσία αυτή.
No comments:
Post a Comment